صالحی در دنیای امروز اطلاعات و داده در تمامی صنایع، حرف اول را می‌زند. کسب و کارهای بزرگ می‌خواهند اطلاعات زیادی در مورد مخاطبان خود در اختیار داشته باشند تا از این طریق بتوانند بهترین و مناسب‌ترین محصولات و خدمات را در اختیار آنان قرار دهند. اهمیت بالای اطلاعات سبب ایجاد دانش جدیدی به نام بیگ دیتا (Big Data) یا کلان داده شد.
در این مقاله می‌خواهیم با مفهوم بیگ دیتا و کاربردهای آن در دنیای امروز آشنا شویم. در صورتی که شما هم می‌خواهید یک کسب و کار پرفروش و پرطرفدار راه اندازی کنید و تمایل دارید از کلان داده برای رشد و توسعه بیزینس خود کمک بگیرید، پیشنهاد می‌شود که تا پایان با ما همراه شوید؛ چون این مقاله نقش بسیار مهمی در آشنایی شما با کلان داده ایفا می‌کند.
بیگ دیتا یا کلان داده چیست؟
بیگ دیتا یا کلان داده به حجم بالایی از دیتا یا اطلاعات گفته می‌شود که در زمانی کوتاه و با سرعت و دقت بالایی تجزیه و تحلیل می‌شود. این اطلاعات به دو دسته ساختاریافته و غیرساختاریافته تقسیم‌بندی می‌شود. اطلاعاتی که ساختاریافته باشد، منظم و دسته‌بندی شده است و اطلاعاتی که غیرساختاریافته باشد، نامنظم و تصادفی است. بیگ دیتا پنج ویژگی مهم و اصلی دارد که در ادامه به هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم:
۱. حجم (Volume)
اولین ویژگی مهم بیگ دیتا، حجم بالای آن است. سازمان‌ها و کسب و کارهای مختلف تمایل دارند که اطلاعات خود را در مورد مخاطبان هدف و مشتریان خود افزایش دهند و از این رو تلاش می‌کنند که با گردآوری اطلاعات مختلف، یک پایگاه داده به وجود بیاورند. به عنوان مثال یک کسب وکار تمایل دارد بداند که مخاطبان هدف او، چقدر زمان روی شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام صرف می‌کنند.
در گذشته مسئله حجم اطلاعات خیلی مهم بود؛ چون کسب و کارها در گذشته نمی‌دانستند که اطلاعات مورد نیاز خود را از کجا گردآوری کنند و سپس وقتی اطلاعات به دست آمد، آن را کجا ذخیره و نگهداری کنند.
۲. سرعت (Velocity)
یکی دیگر از خصوصیات مهم بیگ دیتا، سرعت بالای تبادل و انتقال اطلاعات است. بیگ دیتا خیلی خوب می‌تواند اطلاعات را به سرعت و با کمترین اشتباه پردازش، تجزیه و تحلیل کند.
۳. تنوع (Variety)
نوع و فرمت اطلاعاتی که در بیگ دیتا مورد استفاده، تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد، متنوع است. این اطلاعات می‌تواند به صورت متنی، تصویری، ویدیویی، صوتی و غیره باشد. این تنوع باعث شده است که روش‌های مختلفی برای جمع آوری و ذخیره‌سازی اطلاعات وجود داشته باشد. تقریباً ۹۵ درصد از بیگ دیتا، غیرساختاریافته است و به همین خاطر به این سادگی نمی‌توان آن را در یک مدل سنتی و ساده دسته‌بندی کرد.
۴. ارزش (Value)
یکی از ویژگی‌های مهم بیگ دیتا، ارزش آن است. منظور از ارزش، همان مزیت‌هایی است که سازمان به واسطه اطلاعات به آن‌ها دست پیدا می‌کند. داده‌هایی که سازمان‌ها ذخیره و آنالیز می‌کنند باید سازمان را در جهت رشد و شکوفایی سوق دهد و با اهداف سازمان مطابقت داشته باشد.
۵. صحت (Veracity)
یکی دیگر از ویژگی‌های مهمی که بیگ دیتا دارد، صحت داده‌هایی است که ذخیره و آنالیز می‌شود. سازمان‌هایی که می‌خواهند از اطلاعات برای اتخاذ تصمیم‌های مهم استفاده کنند، باید مراقب صحت داده‌هایی که جمع آوری می‌کنند باشند؛ چون اگر اطلاعات درست و دقیق نباشد، تصمیم‌هایی که اتخاذ می‌شود، درست و منطقی نخواهد بود.
تاریخچه بیگ دیتا
- اولین نمونه‌های استفاده از بیگ دیتا به سال‌های دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ برمی‌گردد. در آن سال‌ها بود که اولین مراکز داده و پایگاه داده ایجاد شد.
- در سال ۲۰۰۵ مردم تازه متوجه شدند که کاربران رسانه‌های اجتماعی مثل فیسبوک، چه حجم عظیمی از اطلاعات را تولید می‌کنند.
- پس از مدتی فریم‌ورک‌های متن‌باز مختلفی مثل Hadoop ساخته شد که کار با بیگ دیتا را راحت‌تر و ذخیره آن‌ها را آسان‌تر می‌کرد. میزان تولید داده توسط کاربران در پلتفرم‌های مختلف روز به روز بیشتر می‌شود.
- جالب است که فقط انسان‌ها نیستند که داده تولید می‌کنند. با ظهور اینترنت اشیاء، روزانه دستگاه‌های مختلفی به اینترنت متصل می‌شوند و داده‌های خاص خودشان را تولید و منتشر می‌کنند. فناوری یادگیری ماشین هم در تولید داده‌های جدید نقش مهمی ایفا کرده است.
- در دنیای امروز فناوری ابری، ذخیره‌سازی کلان داده را راحت‌تر کرده و سازمان‌ها می‌توانند اطلاعات مورد نظر خود را در این فضا گردآوری و ذخیره کنند.
چرا کلان داده مهم است؟
بیگ دیتا، مزایای متعددی برای کسب و کارها و صنایع گوناگون دارد. در ادامه تنها به چند مورد از مهم‌ترین مزایا و دلایل اهمیت آن اشاره شده است:
۱. استفاده از بیگ دیتا، باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود
یکی از مهم‌ترین مزایای ابزارهای بیگ دیتا مثل Hadoop این است که عملیات ذخیره‌سازی، پردازش و تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از اطلاعات را مقرون به صرفه می‌کند. از طرفی ابزارهای کلان داده می‌تواند راه‌های کارآمد و مقرون به صرفه برای کسب و کارها را شناسایی کند. یکی از صنایعی که از این مزیت بیگ دیتا منافع بسیاری برده، صنعت لجستیک است.
هزینه بازگشت محصول، ۱.۵ برابر بیشتر از هزینه واقعی حمل و نقل است. بیگ دیتا به شرکت‌ها اجازه می‌دهد که با پیش‌بینی احتمال بازگشت محصول، هزینه بازگشت را به حداقل ممکن برسانند.
۲. بیگ دیتا، بهره‌وری را افزایش می‌دهد
ابزارهای کلان داده می‌تواند کارایی عملیاتی را با شتاب زیادی بهبود ببخشند. این ابزارها از طریق تعامل با کاربران و مشتریان و کسب بازخوردهای ارزشمند از آنان می‌توانند حجم بالایی از اطلاعات مفید مشتریان را گردآوری کنند. در مرحله بعدی این داده‌ها تحلیل و تفسیر می‌شود و از دل آن‌ها، الگوهای معنی‌دار و ارزشمندی استخراج می‌شود. در نهایت شرکت‌ها به کمک همین اطلاعات می‌توانند محصولات و خدمات سفارشی و شخصی‌سازی‌شده برای کاربران خود تولید کنند.
یکی دیگر از مزایای بیگ دیتا این است که می‌تواند آخرین روندهای بازار را شناسایی و تحلیل کند و به شما کمک کند که سرعت خود را با رقبای خود در بازار هماهنگ کنید. همچنین با بیگ دیتا می‌تواند فرایندهای روتین خود را اتوماتیک و مقدار زیادی از زمان ارزشمند کارکنان خود را آزاد کنید. سپس از نیروی انسانی در کارهایی که نیاز به مهارت‌های شناختی دارد کمک بگیرید.
۳. کلان داده، به قیمت گذاری رقابتی سرعت می‌بخشد
بیگ دیتا این امکان را به کسب و کارها می‌دهد که بازار و رقبای خود را به صورت لحظه‌ای پایش کنند. با این کار هم اقدامات گذشته رقبا مشخص می‌شود و هم معلوم می‌کند که رقبا دارند خودشان را با کدام استراتژی‌ها سازگار می‌کنند. با استفاده از بیگ دیتا می‌توان از مزایای زیر بهره‌مند شد:
- محاسبه و اندازه‌گیری تأثیر تغییرات قیمت
- بررسی موقعیت رقبا برای به حداکثر رساندن سود سازمان
- ارزیابی منابع مالی برای درک شفاف موقعیت مالی کسب و کار
- پیاده‌سازی استراتژی‌های قیمت‌گذاری بر اساسا تقاضای مشتریان محلی، رفتار خرید مشتری و الگوهای رقابتی بازار
- خودکارسازی فرایند قیمت‌گذاری کسب و کار برای حفظ سازگاری قیمت و حذف خطاهای انسانی
۴. توانایی پیش‌بینی روندهای آینده را به کسب و کارها می‌دهد
بیگ دیتا اطلاعات خوبی در مورد رفتار مخاطبان هدف، علایق و سلایق آنان در اختیار مدیران و صاحبان کسب و کار قرار می‌دهد. کسب و کارها می‌توانند با همین اطلاعات پیش‌بینی خوبی در مورد روندهای آینده و تغییراتی که باید در محصولات خود اعمال کنند، داشته باشند.
از طرفی بیگ دیتا به کسب و کارها کمک می‌کند که پیش‌بینی‌های دقیق و منطقی داشته باشند و کار خود را بر اساس حدس و گمان انجام ندهند؛ چون حدس و گمان ممکن است اشتباه از آب دربیاید و منابع مالی و انسانی یک کسب و کار را خراب کند ولی کلان داده به مدیران کمک می‌کند که بر اساس واقعیت و منطق، پیش بروند.
۵. بیگ دیتا، یک اهرم عالی برای نوآوری است
کلان داده می‌تواند اهرمی عالی برای رسیدن به اطلاعات دقیق و ارزشمند باشد. کسب و کارها می‌توانند این اطلاعات را به استراتژی‌ها و تصمیم‌های عملی تبدیل کنند و به نوآوری برسند. به عنوان مثال یک سازمان پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات مشتریان به این نتیجه می‌رسد که مشتریان نیاز دارند که یک محصول خاص با یک فعالیت خاص ساخته شود. وقتی آن محصول ساخته و به بازار عرضه شود می‌تواند فروش خوبی را تجربه کند. از این رو است که بیگ دیتا می‌تواند اهرم خوبی برای نوآوری باشد.
بیگ دیتا چگونه کار می‌کند؟
یکی از سوالات مهمی که باید به آن پاسخ دهیم این است که بیگ دیتا چگونه کار می‌کند؟ کلان داده، سه مرحله اصلی و کلیدی را شامل می‌شود:
۱. ادغام و یکپارچه‌سازی (Integrate)
بیگ دیتا، اطلاعات را از منابع و برنامه‌های مختلف گردآوری می‌کند. مکانیسم‌های سنتی ادغام داده‌ها مثل استخراج، تبدیل و بارگذاری (ETL) معمولاً برای این کار مناسب نیست و استراتژی‌ها و تکنولوژی‌های جدیدی برای تجزیه و تحلیل مجموعه داده‌های کلان در مقیاس ترابایت و حتی پتابایت نیاز است.
در مرحله ادغام و یکپارچه‌سازی، باید اطلاعات را گردآوری و پردازش کرد و آن‌ها را در قالبی درآورد که تحلیلگران بتوانند از آن‌ها استفاده کنند و نتایج ارزشمندی از این اطلاعات بگیرند.
۲. مدیریت (Manage)
کلان داده به ذخیره‌سازی نیاز دارد. راهکار ذخیره‌سازی می‌تواند در قالب فضای ابری، در محل یا هر دو باشد. همچنین می‌توانید انتخاب کنید که داده‌های شما در چه شکل و قالبی ذخیره شوند. بسیاری از افراد، راهکار ذخیره‌سازی خود را بر اساس محل کنونی استقرار داده‌ها انتخاب می‌کنند. فضای ابری دارد روز به روز محبوب‌تر می‌شود؛ زیرا از الزامات پردازشی کنونی پشتیبانی می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد که منابع را بر اساس نیاز خود، تغییر دهید.
۳. تجزیه و تحلیل (Analyze)
سرمایه‌گذاری یک سازمان روی بیگ دیتا، زمانی به ثمر می‌نشیند و نتیجه می‌دهد که اطلاعات گردآوری‌شده، تجزیه و تحلیل شود. وقتی تحلیلگران، داده‌های موجود را تجزیه و تحلیل کنند، دید خوبی نسبت به آن‌ها پیدا می‌کنند و می‌توانند از این نتایج برای سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های مهم کمک بگیرند.
شما هم می‌توانید از بیگ دیتا در کسب و کار خود کمک بگیرید
دنیای امروز، دنیای اطلاعات است. هر شخص یا کسب و کاری که بتواند اطلاعات خوب، دقیق و معتبر در مورد مشتریان خود به دست بیاورد می‌تواند تصمیم‌های بهتری بگیرد و پیشرفت‌های بیشتری را تجربه کند. یکی از مزایای کلان داده این است که کسب و کارهای مختلف (کوچک، متوسط و بزرگ) می‌توانند در حد نیاز خود از این فناوری کمک بگیرند و به رشد و توسعه بیزینس خود کمک کنند.
در صورتی که این مقاله برای شما جذاب و آموزنده بود، پیشنهاد می‌شود مقاله کاربرد بیگ دیتا در کسب و کارها و صنایع مختلف را مطالعه کنید. این مقاله کاربرد این فناوری بی‌نظیر در صنایع مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد. آیا بیگ دیتا وارد کسب و کار و صنعت شما هم شده است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چگونه کلان داده روی بیزینس شما تأثیر گذاشته است؟ روند آینده بیگ دیتا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ لطفاً نظرها و پیشنهادهای خود را با ما و سایر همراهان باشگاه نوآوری و فناوری یونسکو، در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
منابع: