صالحی 
به گزارش روابط عمومی باشگاه نوآوری و فناوری یونسکو- ایران بحث ناباروری یا درمان زوج‌های نابارور حدود چهاردهه قبل یعنی از سال۱۹۷۸ که نخستین فرزند حاصل از لقاح خارج از رحمی در انگلیس به دنیا آمد، مطرح شد. ارائه چنین درمانی بسیاری از زوج‌های نابارور در دنیا ازجمله ایرانی‌ها را ترغیب می‌کرد تا برای درمان به این کشورها سفر کنند. رفت‌وآمدها به خارج از کشور در دهه ۶۰ طوری بود که دومین گروه بعد از بیماران قلبی گروه ناباروران بودند که بیشترین هزینه ارزی را به‌خود اختصاص می‌دادند. چنین سفرهایی مسائل و مشکلات فرهنگی و دغدغه‌های خاص خود را به همراه داشت و هزینه‌های گزافی را هم به این بیماران تحمیل می‌کرد. به علاوه آن زمان میزان موفقیت در چند کشوری که صاحب این دانش بودند، خیلی بالا نبود. اما طی سال های اخیر، ایران نیز در زمینه درمان این بیماری به پیشرفت های گسترده ای دست یافته که علاوه بر آنکه باعث گردیده هیچ ایرانی برای درمان بیماری خود به خارج از مرزهای کشورمان سفر نکند بلکه باعث شده سایر زوج های نابارور جهان، کشورمان را به عنوان مرکز درمان بیماری شان انتخاب نمایند. در این زمینه خوشبختانه محققان کشورمان موفق به بومی سازی ۳۰ تجهیز پیشرفته برای درمان ناباروری شده اند که باعث گردید ایران به جمع ۶ کشور دارای دانش ساخت این محصولات بپیوندد.
ناباروری زوجین به چه معناست ؟
از نظر پزشکان تنها زمانی که زوجین بعد از یک سال نزدیکی منظم و بدون استفاده از روش های پیشگیری، باردار نشوند، تشخیص ناباروری قطعی می شود و این دقیق ترین تعریف ناباروری می باشد. البته این بازه‌ی زمانی برای خانم های بالای ۳۵ سال، شش ماه در نظر گرفته می شود. در واقع علامت اصلی ناباروری همان باردار نشدن است و ممکن است زوجین علاوه بر این علامت هیچ گونه نشانه یا علائم دیگری را مشاهده نکنند. بر اساس جدیدترین تعریف جامعه‌ی پزشکان باروری آمریکا، ناباروری یک بیماری تلقی می شود و باید برای درمان آن اقدام شود.
دلایل ناباروری زوجین چیست ؟
برخلاف باورهای خرافی و رایج قدیمی که در آن معمولاً تنها زنان را مسئول بچه دار نشدن و ناباروری می‌دانستند، ناباروری می‌تواند حاصل اختلال در یکی از زوجین (چه زن و چه مرد)، هر دوی آن ها و یا ترکیبی از عواملی باشد که از باردار شدن یا ادامه یافتن بارداری جلوگیری می‌کنند. این مشکل ممکن است هم افرادی را که هیچ سابقه ای از بارداری ندارند (نازایی اولیه) و هم افرادی که سابقه‌ی بارداری و حتی فرزند آوری دارند (نازایی ثانویه) را درگیر نماید. از عمده ترن دلایل ناباروری در زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- اختلال در تخمک گذاری
- اختلال در لوله های رحمی
- آندومتریوز
- اختلال درگردن رحم یا رحم
- مشکلات دستگاه ایمنی بدن
دلایل اصلی ناباروری در مردان نیز عبارت است از :
- اختلالات مربوط به اسپرم
- ناهنجاری های مربوط به ساختمان بدن
آمار ناباروری در جهان و ایران
بر اساس گزارشی که سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده است، نرخ ناباروری در جهان بین ۱۲ تا ۱۵ تخمین زده شده است و تقریبا ۵۰ میلیون زوج در اقصی نقاط جهان قادر نیستند پس از گذشت پنج سال از زندگی مشترک شان بچه دار شوند. بر اساس این آمار، ۴۰ درصد از ناباروری ها در جهان مربوط به مشکلات زنان، ۴۰ درصد مشکلات مردان، ۱۵ درصد مشکلات مشترک و ۵ درصد نیز مشکلات ناشناخته است.
مقایسه آمار ناباروری در جهان و ایران
اما متأسفانه ناباروری در ایران نسبت به آمارهای سازمان بهداشت جهانی بالا می باشد، آخرین بررسی دفتر سلامت و جمعیت خانواده وزارت بهداشت نشان می‌دهد؛ حدود ۳ میلیون زوج نابارور در کشور زندگی می‌کنند که سابقه ناباروری اولیه و ثانویه دارند. بر اساس این آمار میزان ناباروری در ایران ۲۰.۲ درصد است ، یعنی از هر ۵ زوج ایرانی، یک زوج با مشکل ناباروری مواجه است. از آنطرف هم گفته می‌شود، سالانه حدود ۸۸ هزار زوج نابارور به این تعداد اضافه می‌شوند.
ایران جزء ۱۰ کشور برتر دنیا در درمان ناباروری قرار دارد
براساس نتایج تحقیقات پژوهشگران از ۸ کشور آمریکایی، آفریقایی، آسیایی و اروپایی که نتایج آن در نشریه بین‌المللی Andrologia منتشر شده است، پژوهشگاه رویان طی سال‌های ۲۰۰۰ – ۲۰۲۰ میلادی براساس تعداد کل انتشارات در حوزه‌های ناباروری مردان و روش‌های کمک باروری (ART) در رتبه ده مؤسسه برتر تحقیقاتی جهان جای گرفته است. نتایج این تحقیقات از بازیابی و تحلیل داده‌های بیست ساله پژوهشگران جهان و براساس میزان وابستگی نویسندگان، میزان همکاری، تعداد مقالات، تعداد نویسندگان، نوع استناد، حوزه موضوع، همکاری‌های بین‌المللی و سال انتشار کسب شده است.
نقشه تحقیقاتی منتشر شده در نشریه Andrologia
در نقشه این تحقیقات مشخص شده که پژوهشگران ایرانی در حوزه بین‌المللی همکاری‌های خوبی با دیگر پژوهشگران جهان داشته‌اند و این موضوع مهمی در آینده روند تحقیقات محسوب می‌شود. همچنین در تجزیه و تحلیل سنجش دانش نشان داده شده که روند این نوع تحقیقات در دوره بیست ساله اخیر همواره ثابت بوده و پژوهش بر روی آزواسپرمی (انسدادی/ غیرانسدادی) بیشترین زمینه مطالعات بالینی (بیش از ۶۰ درصد) بوده است. همچنین با استفاده از روش‌های کمک باروری موفقیت بیش از ۴۷ درصد به عنوان عمده‌ترین نتایج، گزارش شده است.
آمار منتشر شده در نشریه Andrologia
گزارش‌های مربوط به میزان بارداری و پس از آن سقط جنین، لقاح و لانه‌گزینی به‌ترتیب بیشترین تعداد مقالات و کمترین مقالات مبتنی بر شواهد شامل میزان تولد، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد را بررسی می‌کنند.
ایران بهشت درمان ناباروی برای بیماران خارجی
در دهه‌های اخیر، ایران در زمینه دانش پزشکی و پرورش متخصصان زبده پیشرو بوده است و انتشار مقالات متعدد از متخصصان و پژوهشگران ایرانی در معتبرترین نشریات پزشکی جهان و حضور و سخنرانی ایشان در کنگره‌های طراز اول بین‌المللی گواهی بر این مدعاست. این دستاوردهای علمی و پژوهشی باعث شده است که خدمات پزشکی ایران اعتباری جهانی بیابد و از این رو، گردشگران سلامت مایل باشند که برای دریافت خدمات درمانی باکیفیت به ایران بیایند.
با توجه به نقش نظارتی وزارت بهداشت و وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی، قیمت خدمات درمانی در ایران بسیار پایین‌تر از کشورهای منطقه و جهان است. توجه کنید که هزینه یک سیکل درمان ناباروری در ایران، در حد ۷۰۰ – ۵۰۰ دلار است، اما در کشورهایی مثل عراق یا قبرس، بین ۵ تا ۶ هزار دلار، در اروپا حدود ۸ تا ۹ هزار یورو و در آمریکا بین ۱۲ تا ۱۵ هزار دلار است. بنابراین، قیمت بسیار پایین خدمات درمان ناباروری، در کنار تخصص و تبحر پزشکان ما، باعث شده است که مراجعان بسیاری از کشورهای منطقه، به‌ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته باشیم.
چرا هزینه‌های درمان ناباروری برای زوج های ایرانی بسیار بالا می باشد ؟
.jpg)
همانگونه که در این گزارش به آن اشاره کردیم آمار ناباروی در ایران بسیار بالاتر از میانگین جهانی می باشد اما نکته که در این زمینه وجود دارد آن است که بسیاری از زوجین برای درمان بیماری خود به مراکز درمانی مراجع نمی کنند دلیل آن نیز هزینه های بسیار بالایی است که باید برای فرزنددار شدن پرداخت کنند، هزینه‌هایی که البته در چند سال اخیر با بالا رفتن قیمت ارز و تحریم دارو بالا رفته است. اگرچه هزینه درمان ناباروری در ایران کمتر از کشورهای توسعه یافته و چیزی حدود ۷۰۰ دلار است اما بسیاری از زوج‌ها بسته به مشکلی که دارند ناچارند در چندین مرحله تزریق‌ها یا عمل‌های میکرواینجشکن (آی‌وی‌اف) را تجربه کنند و از آنجا که تعدادی از این وسایل و داروها وارداتی هستند باعث گردیده هزینه‌های درمان چندین برابر افزایش یابد. برای مثال یک زوج نابارور بسته به شدت مشکلی که دارد برای تحریک تخمدان باید هر شب ۴ عدد آمپول ۱۷۵ هزار تومانی تزریق کند یا برای عمل آی‌وی‌اف چیزی حدود ۶ میلیون تومان از جیب پرداخت می‌کند. به این هزینه‌ها باید مخارجی را که بابت انجام آزمایش و خدمات پاراکلینیکی پرداخت می‌کند، اضافه کرد. در این میان البته داروهایی هم هستند که تحت پوشش بیمه نیستند و بیمه‌ها تنها هزینه مابه‌التفاوت داروی ایرانی را به بیمار می‌دهند.
رونمایی از تجهیزات درمان ناباروری در ایران که می تواند هزینه های درمان زوجین را کاهش دهد
طی سال های اخیر، محققین کشورمان با زحمات شبانه روزی تمام تلاش خود را کرده اند تا با رونمایی از داروها و تجهیزات درمان ناباروری ، ایران را به سمت خودکفایی در این زمینه سوق دهند. در این راستا ، هفته گذشته «اولین پکیج کامل محصولات IVF» توسط شرکت دانش بنیان مستقر در پارک فناوری پردیس با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، امیر علی حمیدیه دبیر ستاد سلول های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مهدی صفاری نیا رییس پارک فناوری پردیس در محل شرکت دانش بنیان روان سازه رونمایی شد. با همت و تلاش متخصصان و پژوهشگران این شرکت، ایران در فهرست کشورهای سازنده وسایل و موادمصرفی مورد نیاز مراکز درمان ناباروری، همچون سوزن تزریق اسپرم، سوزن نگهدارنده تخمک و جنین، سوزن نمونه برداری از جنین، نی فریز جنین و تخمک کیت فریز جنین و تخمک گابلن، کیت سنجش بلوغ کروماتین اسپرم و غیره قرار گرفت.
با رونمایی از این تجهیزات علاوه بر انکه کشورمان به واسطه این تولیدات جزو ۶ کشور تولید کننده تجهیزات ناباروری قرار گرفت باعث می شود هزینه درمان ناباروری زوج های کشورمان نیز کاهش چشمگیری داشته باشد چرا که تمام وسایل فوق وارداتی محسوب می شوند .
کلام آخر …
طی سال های اخیر، کاهش باروری و به‌دنبال آن کاهش رشد جمعیت و تغییر سنی هرم جمعیت کشور به سالمندی ، نگرانی‌هایی را از بابت افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان در پی داشته است. براساس آمارها در سال ۹۸ کاهش حدود ۱۰۰ هزار موالید را در سال شاهد بوده ایم؛ طبق این آمار در سال ۹۴ و ۹۵ تقریباً یک میلیون و ۶۰۰ هزار نوزاد متولد شده اند اما امسال این آمار به حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر کاهش داشته است که افزایش ناباروری زوجین و عدم مراجعه برای درمان آن به دلیل بالا بودن هزینه های مربوطه، از عوامل این کاهش تولدها به شمار می رود. رونمایی و بومی سازی تجهیزات و داروهای مورد نیاز برای درمان ناباروری در کشور، علاوه بر قطع وابستگی به خارج و صرفه جویی ارزی، امکان صادرات آن به کشورهای منطقه و همسایگان ایران را فراهم خواهد آورد که به موجب آن، تثبیت اقتدار علمی و تقویت بنیان های اقتصاد مقاومتی مد نظر مقام معظم رهبری نیز اجرا خواهد شد. همچنین دسترسی آسان و به موقع و مداوم به این وسایل و مواد و نیز قیمت مناسب و کیفیت بالای آنها نسبت به مشابه خارجی موجب کاهش چشمگیر هزینه ها و ارتقای کیفیت درمان به سود بیماران خواهد شد.
منبع:خبرگزاری علم و فناوری