کمیسیون ملی یونسکو که نهاد رابط جمهوری اسلامی ایران با مقر یونسکو در پاریس و دفاتر منطقه‌ای مربوط به آن است، دارای شخصیت حقوقی و اهدافی به این شرح است:
مشارکت در فعالیت‌های یونسکو به منظور استقرار صلح و ایجاد تفاهم متقابل میان ملت‌ها از طریق اشاعه دانش و معرفت و اهتمام در امر نشر فرهنگ و آموزش، تلاش برای برقراری، حفظ و گسترش عدالت، آزادی و حقوق اساسی افراد انسانی با الهام از اصول اسلامی و اهداف یونسکو از راه همکاری با سازمان مرکزی یونسکو و مؤسسات تابعه آن، تلاش برای اعتلای فرهنگ و ارزش‌های انسانی و مبارزه با مفاسد اخلاقی، از راه تبادل فکری با صاحب‌نظران در قلمرو ادیان و مذاهب، تعلیم و تربیت و علم اخلاق، کوشش در غنی‌کردن اندیشه بشری از راه نشر و توسعه دانش به منظور ارتقاء فضیلت‌های انسانی، شناخت فرهنگ‌های گوناگون جوامع و معرفی فرهنگ اسلامی و میراث فرهنگی ایران، تعمیم آموزش و نیز مبارزه با بی‌سوادی به عنوان مانع اصلی تعالی فکری و توسعه فرهنگی، از طریق همکاری با یونسکو و مؤسسات همسو، همکاری و همگامی در ایجاد سامانه نوین ارتباطات برای مبادله گسترده اطلاعات در مقیاس جهانی و مقابله با انحصارطلبی قدرت‌های سلطه‌جوی جهانی در این زمینه.
رسالت اصلی کمیسیون ملی در کشور، تعیین خلأها، تمرکز نیروها بر حوزه‌های اولویت‌دار و بحران‌زای ملی و جهانی و اجتناب از تلاش‌های حاشیه‌ای است. کانون اصلی فعالیت‌ها، مطالعه و بررسی اندیشه‌ها و تبادل اطلاعات و توسعه توان و ظرفیت کشور در زمینه آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات با توجه به معیارهای بین‌المللی است. راهبرد اصلی در هدایت اقدام‌ها موارد زیر است: تقویت ارتباط بین تحقیقات و سیاست‌گذاری‌ها، شناسایی و تعیین خط مشی‌های موفق، توسعه ظرفیت‌های نهادی و انسانی کشور و حساس‌کردن دولت و جامعه نسبت به موضوع‌های مهم و روزآمد جهانی.